مقدمه
امروزه در تمامی صنایع مختلف، نظارت و اندازه گیری پارامترهای محیطی مثل میزان دما و رطوبت محیط امری ضروری محسوب می گردد. دیتالاگر های دما و رطوبت یکی از ابزار های مناسب برای نظارت بر میزان دما و رطوبت در صنایع مختلف می باشند که با رشد فناوری دیتالاگر های دما و رطوبت بی سیم وارد صنایع مختلف شده اند. با این حال تنوع زیاد این دیتالاگر ها در بازار، انتخاب آنها را برای مصرف کنندگان و صنایع دشوار کرده است. در این مقاله ما به بررسی معیارهای مهم و کلیدی در انتخاب دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم می پردازیم تا انتخاب را برای شما تسهیل کرده باشیم.
تفاوت دیتالاگر و حسگر (سنسور)
قبل از بررسی معیارهای مهم یک دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم، ابتدا باید تفاوت دیتالاگر را با حسگر یا سنسور های دما و رطوبت را بدانیم. اکثر افراد فکر می کنند که حسگر و دیتالاگر با یکدیگر تفاوتی ندارند و در صورتی که کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. حسگر ها به طور مثال حسگرهای دما و رطوبت با از استفاده از روش های متفاوت و بسته به کاربرد آنها یک مقدار را اندازه گیری و از طریق یک سیگنال، ولتاژ، جریان و غیره یک خروجی را ارسال می کنند که برای درک و خواندن آن خروجی به یک مدار الکترونیکی نیاز می باشد. با اینحال دیتالاگر یک دستگاه الکترونیکی است که بر روی آن یک حسگر مانند حسگر دما و رطوب طراحی و نصب شده است و پس از خواندن خروجی حسگر مقدار آن را ذخیره، نمایش و یا ارسال می کنند. فرایندهای خوانش، پردازش، ذخیره، نمایش و ارسال داده ها به صورت خودکار و طی یک برنامه زمانی مشخص شده انجام می گیرد. حال که با تعریف دیتالاگر بیشتر آشنا شدیم در ادامه به معرفی انواع دیتالاگر ها و مهمترین معیارهای انتخاب دیتالاگر های بی سیم می پردازیم.
انواع دیتالاگر های دما و رطوبت از نظر دسته بندی
دیتالاگر های دما و رطوبت به طور کلی به دو دسته آفلاین و آنلاین دسته بندی می گردند. دیتالاگر های دما و رطوبت آفلاین به دیتالاگر هایی گفته می شود که داده های دریافتی از حسگرهای دما و رطوبت را پس از پردازش آن ها ذخیره و یا بر روی نمایشگرهای خود نمایش می دهند. این دیتالاگرها به دلیل اینکه داده ها را بر روی هیچگونه شبکه ای (سیمی و یا بی سیم) ارسال نمی کنند به دیتالاگر های آفلاین معروف می باشند. دیتالاگر های آنلاین به دیتالاگر های گفته می شود که داده های دریافتی از حسگر ها را پس از پردازش ضمن ذخیره سازی و یا نمایش دادن روی نمایشگرهای خود، از طریق یک شبکه سیمی یا بی سیم به محل دیگر ارسال می کنند. در این دیتالاگر ها ممکن است داده ها بر روی یک شبکه داخلی ارسال شود و یا از طریق اینترنت بر روی یک شبکه خارجی و جهانی جهت دستری از راه دور ارسال شود.
معیارهای انتخاب دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم
محدوده اندازه گیری
اولین معیار که در انتخاب یک دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم باید به آن توجه داشت محدوده یا دامنه اندازه گیری دما و رطوبت می باشد. ابتدا باید مطمعن شوید که محدوده انداز گیری دیتالاگر دما و رطوبت انتخابی، نیاز شما را برآورده خواهد کرد یا خیر. اکثر دیتالاگر های دما و رطوبت محدوده 0 الی 100 درصد رطوبت نسبی محیط را اندازه گیری می کنند اما با توجه به حسگر به کار رفته شده در دیتالاگرهای دما و رطوبت ممکن است برای سنجش میزان دما، محدوده های مختلفی وجود داشته باشد.
دقت اندازه گیری
پس از اطمینان از محدوده اندازه گیری دیتالاگر دما و رطوبت انتخابی، باید به دقت اندازه گیری آن توجه نمود. این شاخص متناسب با نیاز و کاربرد استفاده شما بسیار اهمیت دارد. اگر محل مورد نظر شما باید با دقت اعشاری بسیار بالا مورد سنجش و پایش قرار گیرد انتخاب دیتالاگر های دما و رطوبت که بتوانند با دقت اعشاری میزان دما و رطوبت محیط را اندازه گیری کنند بسیار می تواند موثر باشد.
رزولوشن (وضوح) اندازه گیری
به بیان ساده، کوچکترین واحدی که یک حسگر می تواند با تغییر شرایط حس کند را رزولوشن یا وضوح (شفافیت) می گویند. به طور مثال در یک حسگر دما با رزولوشن 0.1 درجه به این معنی است که این حسگر قادر است در صورت تغیر حتی 0.1 درجه آن را حس کند. رزولوشن اندازه گیری رابطه مستقیمی با دقت اندازه گیری دارد به طوری که برخی از تولید کنندگان دیتالاگر های دما و رطوبت دقت اندازه گیری در سنجش دما و رطوبت را تا 0.01 اعلام می کنند در صورتی که ممکن است خود حسگر دارای رزولوشن با این حساسیت نباشد پس پیش نهاد می گردد در زمان خرید دیتالاگر از نوع حسگر و رزولوشن اندازه گیری آن مطمعن شوید.
نرخ نمونه برداری
نرخ نمونه برداری یک دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم نیز یکی دیگر از معیار های مهم می باشد. نرخ نمونه برداری بیانگر این می باشد که داده های مربوط به دما و رطوبت محیط در چه فاصله زمانی سنج می گردند. هر چه این نرخ پایین تر باشد می تواند از تغییرات دما و رطوبت در محیط بیشتر آگاه شد. به طور مثال دیتالاگر های دما و رطوبت ویاک هر 10 ثانیه یکبار داده های دما و رطوبت محیط را سنجش می نماید.
شرایط عملکرد محیطی
هر محصول الکترونیکی قادر است در یک محدوده دمایی و رطوبتی مشخص شده ای کار کند و عملکرد مطلوبی داشته باشد. این شاخص بیانگر این موضوع می باشد که دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم مد نظر شما آیا مناسب شرایط محیطی شما می باشد یا خیر. فرض کنید که قرار است که از یک دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم جهت پایش میزان دما و رطوبت یک سردخانه زیر صفر استفاده نمایید، باید در زمان انتخاب این دیتالاگر ببیند دمای عملکرد محیطی دیتالاگر دما و رطوبت انتخابی شما با شرایط محیطی شما سازگار می باشد یا خیر. ذکر این نکته مهم می باشد که محدوده اندازه گیری حسگرها هیچ ارتباطی با محدوده محیطی عملکردی دیتالاگر ندارند.
جنس بدنه و کلاس حفاظت
جنس بدنه و کلاس حفاظت یکی دیگر از شاخص های مهم در انتخاب دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم می باشد. به طور معمول جنس بدنه اکثر دیتالاگر ها از نوع پلاستیک ABS می باشد. این پلاستیک بسیار سخت و بادوام می باشد به طوری که در بسیاری از صنایع از آن استفاده می گردد. کلاس حفاظت که به اختصار به آن (IP) گفته می شود یک کد عدد می باشد که بیانگر میزان نفوذ پذیری آب، رطوبت، گرد و غبار و … درون دستگاه می باشد. هرچه کد عددی IP بالاتر باشد بیانگر قابلیت ضد نفوذ پذیری آن و مقاوت در برابر پارامترهای محیطی فوق می باشد. پس این در متناسب با محل و صنعت مورد نیاز خود باید از جنس بدنه و کلاس حفاظت دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم انتخابی مطعن گردید.
پروتکل ارتباطی
دیتالاگر های دما و رطوبت بی سیم جهت ارسال داده ها ممکن از پروتکل های ارتباطی مختلفی مانند وای فای (Wi-Fi)، شبکه تلفن همراه(Cellular)، بلوتوث(Bluetooth)، لورا (Lora) و جهت ارسال داده های دما و رطوبت استفاده نمایند. هر کدام از این پروتکل های ارتباطی دارای معیارها، مزایا و معایب خاص خود می باشند که قاعدتا بر روی قیمت و کاربرد آن تاثیر گذار می باشد. از فاکتور های مهم قابل ارزیابی در انتخاب یک شبکه ارتباطی می توان به موارد همچون نصب و راه اندازی، نیاز به زیر ساخت و تجهیزات اضافی، آنتن دهی، مسافت، پهنای باند و … اشاره کرد.
قابلیت اطمینان از امنیت داده ها
دیتالاگر های دما و رطوبت بی سیم داد های خود را از طریق پروتکل های ارتباطی مختلف ارسال می کنند از همین رو امنیت این داده ها بسیار مهم می باشد. هرچند که در نگاه اول از دید یک کاربر ساده اینطور به نظر می رسد که داده های دما و رطوبت یک مکان چگونه می تواند مخاطره آمیز باشد با این حال اگر این داده ها دارای امنیت و رمز نگاری های قوی نباشند یک هکر و یا خرابکار با دسترسی به داده ها و دستکاری آنها می تواند داده های غیر واقعی را برای کاربران ارسال نماید و ممکن است فرایند های یک صنعت را دچار اختلال نماید. پس در زمان خرید یک دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم باید در مورد امنیت داده های ارسالی اطلاعات کافی را کسب نمایید.
ارسال پیامک و اعلان هشدار
دیتالاگرهای دما و رطوبت بی سیم به منظور پایش آنلان و از راه دور در صنایع مختلف استفاده قرار می گیرند. با اینحال نظارت 24 ساعته این داده ها همیشه امکان پذیر نمی باشد از همین رو دارا بودن قابلیت تنظیم محدوده های مجاز برای پارامترهای دما و رطوبت به صورت مجزا و اطلاع رسانی از طریق پیامک و اعلان های نرم افزاری در مواقعی که میزان دما و رطوبت از محدوده مجاز تعیین شده عبور شده باشد می تواند بسیار مهم باشد. این اعلان های هشدار می تواند باعث گردد تصمیم گیری ها و رسیدگی ها در مواقع حساس سریعتر انجام گیرد.
حافظه داخلی
دیتالاگر های دما و رطوبت بی سیم داده های مربوط به محیط را از طریق یک شبکه بی سیم ارسال می کنند با این حال ممکن است بنا به دلایل مختلف این شبکه دچار اختلال و آسیب گردد و داده های مربوط به محیط از دیتالاگر دریافت نگردد. داشتن یک حافظه داخلی در دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم باعث می گردد در صورت قطع شدن ارتباط، داده ها بر روی کارت حافظه داخلی ذخیره گردند و در صورت اتصال مجدد به شبکه داده های ذخیره شده همراه با داده های فعلی ارسال گردد و هیچ داده ای از بین نرفته باشد. دیتالاگر دما و رطوبت ویاک مدل TH-MW02 دارای یک کارت حافظه داخلی با ظرفت 16 گیگابایت می باشد که این مشکل را بر طرف نموده است.
باتری داخلی
یکی دیگر از معیارهایی که در انتخاب یک دیتالاگر بسیار اهمیت دارد، برخورداری از باتری ذخیره ساز داخلی می باشد. قطعی برق یکی از اتفاقات رایج در صنایع به دلایل فنی و غیر فنی می باشد. در صورتی که دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم دارای یک منبع تغذیه داخلی مثل باتری نباشد در صورت قطع شدن برق از کار می افتد پس می توان بیان کرد که این معیار یکی از معیار های مهم در پایداری عملکرد دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم می باشد. اکثر دیتالاگرهای دما و رطوبت ویاک دارای باتری داخلی از نوع لیتیوم پلیمر با ظرفیت های متفاوت می باشند.
دسترسی پذیری
معیار دسترسی پذیری یکی از مهمترین معیار های انتخاب دیتالاگر دما و رطوبت بی سیم می باشد. همانطور که بیان شد، دیتالاگر های بی سیم دما و رطوبت برای پایش آنلاین و از راه دور کاربرد دارند پس دسترسی به داده ها و مشاهده آنها بر روی بسترهای مختلف بسیار مهم می باشد. هر چه مشاهده و دریافت داده ها از طریق بسترهای مختلف مانند اپلیکیشن تلفن همراه، داشبورد های تحت وب و … بیشتر باشد، دسترسی پذیری نیز بالاتر می باشد و می توان در هر لحظه و در هر مکان داده های دیتالاگر دما و رطوبت محیط را مشاهده نمود. همچنین دسترسی و دانلود داده های ذخیره شده نیز به عنوان یکی دیگر از مولفه های دسترسی پذیری می باشد.
نتیجه گیری
مقایسه و بررسی ویژگی و معیارهای مختلف دیتالاگر های دما و رطوبت بی سیم می تواند به شما کمک کند تا در زمان مواجعه با مدل های مختلف موجود در بازار با آگاهی و دقت بیشتری و متناسب با نیاز واقعی خودتان انتخاب و هزینه کنید. ما در این مقاله سعی کردیم با بررسی معیار های مختلف سخت افزاری و نرم افزاری به شما کمک کنیم دیتالاگر دما و رطوبت مورد نظر خود را انتخاب کنید. جهت مشاهده لیست دیتالاگر های دما و رطوبت ویاک می تواند از طریق این لینک محصولات ما را مشاهده نماید.
